१६ औँ आवधिक योजना संक्षिप्तमा

क्र. सं. | राष्ट्रिय लक्ष्य, गन्तव्य र सूचक | एकाइ | आ.व. २०७५/७६ को स्थिति | आ.व. २०७९/८० को स्थिति |
आ.व. २१००/०१ को स्थिति
|
1 | आर्थिक वृद्धिदर | प्रतिशत | 6.8 | 3.5 | 10.5 |
2 | प्रतिव्यक्ति राष्ट्रिय आय | अमेरिकी डलर | 1047 | 1456 | २२,५०० |
3 | गरिबीको रेखामुनि रहेको जनसङ्ख्या (निरपेक्ष गरिबी) | प्रतिशत | 8.7 | 20.3 | 0 |
4 | सम्पत्तिमा आधारित जिनी गुणक | गुणक | 0.39 | 0.29 | 0.25 |
5 | श्रमशक्तिमा सहभागिता दर (१५ वर्ष माथि) | प्रतिशत | 385 | 385 | 72 |
6 | रोजगारीमा औपचारिक क्षेत्रको हिस्सा | प्रतिशत | 36.5 | 36.5 | 70 |
7 | विद्युत् उत्पादन (जडित क्षमता) | मेगावाट | १,२५० | २,८७७ | ४०,००० |
8 | विद्युत्मा पहुँच प्राप्त परिवार | प्रतिशत | 88 | 96.7 | 100 |
9 | ३० मिनेटसम्मको दूरीमा यातायात पहुँच भएको परिवार | प्रतिशत | 82 | 85 | 99 |
10 | राष्ट्रिय तथा प्रादेशिक लोकमार्ग | प्रतिशत | ७,८९० | १४,७५५ | २६,००० |
11 | इन्टरनेटमा पहुँच प्राप्त जनसङ्ख्या | प्रतिशत | 65.9 | 69.2 | 100 |
12 |
अपेक्षित आयु (जन्म हुँदाको)
|
वर्ष | 69.7 | 70.5 |
मातृ मृत्युदर (प्रतिलाख जीवित जन्ममा) | जना | 339 | 199 | 20 | |
13 | पाँच वर्षमुनिको बाल मृत्युदर (प्रतिहजार जीवित जन्ममा) | जना | 39 | 33 | 8 |
14 | साक्षरता दर (५ वर्ष माथि) | प्रतिशत | 65.9 | 73.3 | 99 |
15 | उच्च शिक्षामा कुल भर्नादर | प्रतिशत | 12 | 32 | 40 |
16 | उच्चमध्यमस्तरको खानेपानी सुविधा पुगेको जनसङ्ख्या | प्रतिशत | 21 | 25.8 | 95 |
17 | आधारभूत सामाजिक सुरक्षामा | प्रतिशत | 17 | 32 | 100 |
18 | लैङ्गिक विकास सूचकाङ्क | सूचकाङ्क | 0.817 | 0.885 | 0.99 |
19 | मानव विकास सूचकाङ्क | सूचकाङ्क | 0.571 | 0.601 | 0.69 |
सोह्रौँ योजनाको सोच, उद्देश्य, रणनीति तथा रूपान्तरणका क्षेत्र
सोच
"सुशासन, सामाजिक न्याय र समृद्धि"
दीर्घकालीन सोच २१०० ले तय गरेका समृद्धि र सुखका मुलभूत तत्त्वहरूलाई आत्मसात्
गर्दै सोह्रौँ योजनाले "सुशासन, सामाजिक न्याय र समृद्धि" को सोच राखेको छ।
सुशासनमार्फत सामाजिक न्याय र समृद्धि हासिल गर्न सकिन्छ। सामाजिक न्यायसहितको
समृद्धिमा समाजवादी विशेषता अन्तर्निहित रहेको हुन्छ। सामाजिक न्याय स्थापित गर्दै
हासिल भएको समृद्धि दिगो, समावेशी समुन्नत एवम् अनुभूतियोग्य हुनेछ ।
उद्देश्य
आमनागरिकले आफ्नो जीवनमा अनुभूत गर्न सक्ने विकास र सुशासन हासिल गर्नु सोह्रौँ योजनाको मूल उद्देश्य हो। यसका लागि योजनाले तय गरेको सोचबमोजिम क्षेत्रगत रूपमा
योजनाका प्रमुख उद्देश्यहरू देहायबमोजिम रहेका छन् :
(१) राजनीतिक, प्रशासनिक, न्यायिक, निजी तथा गैरसरकारी क्षेत्रमा सुशासन कायम गर्नु,
(२) स्वास्थ्य, शिक्षा, रोजगारी, आवास, सुरक्षा तथा सार्वजनिक सेवा प्रवाहमा सामाजिक न्याय स्थापित गर्नु,
(३) मानवीय जीवन र राष्ट्रिय अर्थतन्त्रमा समृद्धि हासिल गर्नु । समष्टिगत रणनीति
अर्थतन्त्रको संरचनागत रूपान्तरणमार्फत द्रुत विकास, सुशासन, सामाजिक न्याय र समृद्धि हासिल गर्नु नै सोह्रौँ योजनाले अवलम्बन गर्ने मुख्य रणनीति हो। यसक्रममा संरचनागत
रूपान्तरणका लागि पहिचान गरिएका क्षेत्रमा अवलम्बन गरिने समष्टिगत रणनीति निम्नानुसार रहेका छन् :
(१) विकासका सबै क्षेत्र तथा आयाममा देखिएका संरचनागत अवरोधहरूको पहिचान, सम्बोधन र निराकरण गर्दै उत्पादन, उत्पादकत्व तथा प्रतिस्पर्धात्मक क्षमता
अभिवृद्धि गर्ने ।
(२) सङ्घ, प्रदेश र स्थानीय तीनै तह तथा सरकारी, निजी, सहकारी र गैरसरकारी क्षेत्र एवम् विकास साझेदारबीचको अन्तरसम्बन्ध र कार्यात्मक क्षमतालाई मजबुत
तुल्याउँदै दिगो विकास योजना कार्यान्वयन गर्ने ।
(३) विकासका सबै क्षेत्र तथा आयाममा लैङ्गिक मूलप्रवाहीकरण, आधुनिक प्रविधिको प्रयोग, वातावरण संरक्षण र विपद् जोखिम न्यूनीकरणलाई आन्तरिकीकरण गर्ने ।
(४) अध्ययन, अनुसन्धान तथा तथ्य र प्रमाणमा आधारित नीति निर्माण एवम् विकासका कार्यक्रम कार्यान्वयन गर्ने ।
क्षेत्रगत रूपमा अवलम्बन गरिने रूपान्तरणकारी रणनीतिहरू सम्बन्धित परिच्छेदमा उल्लेख गरिएबमोजिम हुनेछन् ।
संरचनात्मक रूपान्तरणका प्रमुख क्षेत्र
(१) समष्टिगत आर्थिक आधारहरूको सबलीकरण र उच्च आर्थिक वृद्धि
(२) उत्पादन, उत्पादकत्व तथा प्रतिस्पर्धात्मक क्षमता अभिवृद्धि
(३) उत्पादनशील रोजगारी, मर्यादित श्रम र दिगो सामाजिक सुरक्षा
(४) स्वस्थ, शिक्षित र सीपयुक्त मानव पुँजी निर्माण
(५) गुणस्तरीय भौतिक पूर्वाधार विकास एवम् सघन अन्तर-आबद्धता
(६) योजनाबद्ध, दिगो र उत्थानशील सहरीकरण तथा बस्ती विकास
(७) लैङ्गिक समानता, सामाजिक न्याय तथा समावेशी समाज
(८) प्रादेशिक तथा स्थानीय अर्थतन्त्रको सुदृढीकरण र सन्तुलित विकास
(९) गरिबी तथा असमानता न्यूनीकरण र समतामूलक समाज निर्माण
(१०) प्रभावकारी वित्त व्यवस्थापन तथा पुँजीगत खर्च क्षमता अभिवृद्धि
(११) शासकीय सुधार तथा सुशासन प्रवर्द्धन
(१२) जैविक विविधता, जलवायु परिवर्तन र हरित अर्थतन्त्र
(१३) विकसित मुलुकबाट सहज स्तरोन्नति तथा दिगो विकास लक्ष्य कार्यान्वयन ।
सोह्रौँ योजनाका परिमाणात्मक लक्ष्य
सोह्रौँ योजनाले लिएको सुशासन, सामाजिक न्याय र समृद्धिको सोचअनुसार रूपान्तरणकारी रणनीति तथा प्रमुख हस्तक्षेपकारी कार्यक्रमहरू कार्यान्वयन गर्दा योजना अवधिमा हासिल
हुने उपलब्धिलाई देहायअनुसारका प्रमुख सूचकहरूका आधारमा मापन गरिनेछ
क्र.स. | सूचक | एकाइ | आ.व. २०७९/८० को स्थिति | आ.व. २०८५/८६ को लक्ष्य |
---|---|---|---|---|
१ | विधिकीय शासन सूचकाङ्क | सूचकाङ्क | ०.५ २ | ०.८० |
२ | विश्वव्यापी प्रतिस्पर्धी सूचकाङ्क | सूचकाङ्क | ५२ | ६५ |
३ | भ्रष्टाचार न्यूनिकरण अनुभवित सूचकाङ्क | सूचकाङ्क | ३५ | ४३ |
४ | विद्युतिय सरकार विकास सूचकाङ्क | सूचकाङ्क | ०.५१२ | ०.६०० |
५ | निर्वाचनमा मतदाताको सहभागिता | प्रतिशत | ६२ | ६५ |
६ | अदालतममा दर्ता भएको मुद्दाको फर्छ्यौट | प्रतिशत | ४४ | ५५ |
७ | कुल विनियोजनमा खर्चको अनुपात | प्रतिशत | ५० | ९० |
८ | बेरोजगारी (कुल श्रमशक्ति उत्पादनको अनुपातमा) | प्रतिशत | १०.१ | ५.० |
९ | राष्ट्रिय परिचय-पत्र नम्बर प्राप्त गरेका नेपाली नागरिक | प्रतिशत | ६६.३८ | ९० |
१० | पाँच वर्षमुनिका बालबालिकाको जन्म दर्ता | प्रतिशत | ६९ | १०० |
सामाजिक न्यायका राष्ट्रिय लक्ष्य
क्र.सं. | सूचक | एकाइ | आ.व. २०७९/८० को स्थिति |
आ.व. २०८५/८६ को लक्ष्य
|
1 | असमानता समायोजित मानव विकास सूचकाङ्क | सूचकाङ्क | 0.424 | 0.6 |
2 | उपभोगमा आधारित जिनी गुणक | गुणक | 0.3 | 0.28 |
3 | सम्पत्तिमा आधारित जिनी गुणक | गुणक | 0.24 | 0.22 |
4 | उच्च खाद्य असुरक्षाको स्थितिमा रहेका परिवार | प्रतिशत | 1.3 | 1 |
5 | आधारभूत सामाजिक सुरक्षा आबद्ध जनसङ्ख्या | प्रतिशत | 32 | 60 |
6 | लैङ्गिक विकास सूचकाङ्क | सूचकाङ्क | 0.885 | 0.967 |
7 | लैङ्गिक असमानता सूचकाङ्क | सूचकाङ्क | 0.145 | 0.225 |
8 | रोजगारीमा महिला र पुरुषको सहभागिता | अनुपात | १:१.७ | १:१.२ |
9 | बाध्यकारी श्रमको दर (१५ वर्ष वा सोभन्दा माथि) | प्रतिहजार | 1.2 | 0 |
10 | महिलाको नाममा घर वा जग्गा वा घरजग्गा दर्ता गरेका परिवार | प्रतिशत | 22.8 | 34 |
सामाजिक न्यायका राष्ट्रिय लक्ष्य
समृद्धिका राष्ट्रिय लक्ष्य
क्र.सं. | सूचक | एकाइ | आ.व. २०७९/८० को स्थिति |
आ.व. २०८५/८६ को लक्ष्य
|
1 | आर्थिक वृद्धिदर (आधारभूत मूल्यमा) | प्रतिशत | 3.6 | 7.3 |
2 | प्रतिव्यक्ति आय | 1450 | 2351 |
3 | गरिबीको रेखामुनि रहेको जनसंख्या (निरपेक्ष गरिबी) | प्रतिशत | 20.3 |
4 | उपभोक्ता मुद्रास्फीति | प्रतिशत | 7.7 |
5 | मानव विकास सूचकाङ्क | सूचकाङ्क | 0.601 |
6 | मानव सम्पत्ति सूचकाङ्क | सूचकाङ्क | 76.3 |
7 | आर्थिक तथा वातावरणीय जोखिम सूचकाङ्क | सूचकाङ्क | 29.7 |
8 | साक्षरता दर (१५ वर्षमाथि) | प्रतिशत | 76.2 |
9 | अपेक्षित आयु (जन्म हुँदाको) | वर्ष | 71.3 |
10 | ३० मिनेटको दूरीमा स्वास्थ्य संस्थामा पहुँच भएको परिवार | प्रतिशत | 77 |
11 | उच्च मध्यस्तरको खानेपानीमा पहुँच भएको घरपरिवार | प्रतिशत | 25.8 |
12 | बेरोजगारी दर | प्रतिशत | 11.4 |
13 | श्रम उत्पादकत्व | रु. हजारमा | 245 |
14 | कृषि वस्तुको औसत उत्पादकत्व (प्रमुख बाली) | मे.ट. प्रति हेक्टर | 3.3 |
15 | बैंक तथा वित्तीय संस्थामा पहुँच पुगेको परिवार | प्रतिशत | 63 |
16 | सडक घनत्व | कि.मि. प्रति व.कि.मि. | 0.63 |
१७८/नेपाल परिच |
17 | विद्युत् उत्पादन (जलविद्युत् तथा वैकल्पिक ऊर्जाजडित क्षमता) | मेगावाट | २९६२*** | ११,७६९ |
18 | प्रतिव्यक्ति विद्युत् उपभोग | किलोवाट घण्टा | 380 | 700 |
19 | विद्युत्मा पहुँच पुगेको जनसङ्ख्या | प्रतिशत | 96.7 | 100 |
20 | इन्टरनेटमा पहुँच पुगेको जनसङ्ख्या | प्रतिशत | 69.2 | 90 |