नेपालको सांस्कृतिक जीवन

नेपालको सांस्कृतिक जीवन
प्राचीनकालदेखि नै नेपाल विभिन्न धर्म मान्ने मानिसहरूको बसोबास गर्ने स्थल रहिआएको छ। नेपालमा मुख्यतया हिन्दू धर्म र बौद्ध धर्मको बाहुल्यता रहेको छ। यी बाहेक इस्लाम, इसाई, किराँत, बहाइ, सिखलगायत अन्य धर्मका अनुयायीहरू पनि स्वतन्त्र रूपमा आफ्नो धर्म-अध्यात्मिक जीवन व्यतित गरिरहेका छन् । हिन्दू धर्मभित्र शैव, वैष्णव, शाक्त, सौर्य आदि सम्प्रदायहरू पर्दछन् भने बौद्ध धर्मभित्र हीनयान, महायान, वज्रयान, तन्त्रयान, मन्त्रयान, सहजयान, वङ्गे–पो र लामा सम्प्रदायहरू पर्दछन्। समयको क्रममा यी धर्महरू विभिन्न सम्प्रदाय र उपसम्प्रदायमा विभाजित हुँदै विकसित भएका छन्। नेपाली समाजमा प्रकृति, पितृ र अदृश्य शक्तिहरूको पूजा गर्ने प्रचलन पनि रहिआएको छ। जस्तै, पश्चिम नेपालमा मष्टो, पूर्वी पहाडी क्षेत्रमा चण्डी वा देवी, तराई क्षेत्रमा संसारिमाई, र हिमाली क्षेत्रमा हिन्दू-बौद्ध मिश्रित आस्थाहरू पाइन्छन्।
नेपाल परिचय
नेपाल बहुजातीय, बहुभाषिक, बहुधार्मिक र बहुसांस्कृतिक विशेषतायुक्त देश हो। यहाँको सांस्कृतिक विविधतामा पनि एकता देखिन्छ। विभिन्न संस्कृतिहरूबीच प्राचीनकालदेखि नै आपसी आदानप्रदान र सहअस्तित्वको परम्परा रहिआएको छ। सांस्कृतिक बहुलवादको सिद्धान्तले नेपाललाई साझा संस्कृतिको विकास भएको देशको रूपमा चिनाउँछ।