लोकसेवा तयारी विशेष : वस्तुगत प्रश्नोत्तर (२५ असार २०८२, बुधबार)
१. दैलेखको जलजले क्षेत्रमा कति वर्षलाई पुग्ने ग्यास रहेको रिपोर्ट आएको छ ?
➤ ५० वर्ष
- – चीनको सरकारी निकाय चाइना जिओलोजिकल सर्भेले गरेको अनुसन्धानको प्रारम्भिक नतिजाले सो तथ्य देखाएको,
- – अनुसन्धान टोलीको प्रतिवेदन अनुसार सो स्थानमा एक अर्ब १२ करोड घनमिटर मिथेन ग्यासको भण्डार रहेको,
- – विसं २०८० वैशाखबाट सुरु भएको अनुसन्धानको प्रारम्भिक नतिजा विसं २०८२ असारमा आएको,
- – अहिले नेपालले गर्ने आयातमध्ये १८ प्रतिशत पेट्रोलियम पदार्थकै हिस्सा रहेको । आव २०८०/८१ मा रु. दुई खर्ब ६८ अर्बको पेट्रोलियम आयात भएको थियो,
- – यातायातका साधनदेखि भान्साको ऊर्जा र इन्धनका लागि नेपालले आफ्नै उत्पादन प्रयोग गर्न पाए देशले आर्थिक रूपमा छलाङ मार्न सक्ने विश्वास गरिएको ।

२. थाइल्यान्डका प्रधानमन्त्री पेटोङटार्न सिनावात्रालाई त्यहाँको संवैधानिक अदालतले देशको सूचना चुहाएको अभियोग लगाउँदै कहिले निलम्बन गरेको हो ?
➤ सन् २०२५ जुलाई १
३. न्यूनतम सेवा मापदण्डको लेखाजोखामा कोशी प्रदेशकै उत्कृष्ट अस्पताल बन्न सफल अस्पताल कुन हो ?
➤ उदयपुर जिल्ला अस्पताल
- – आव २०८१/८२ को न्यूनतम सेवा मापदण्डको लेखाजोखामा ९४ प्रतिशत अङ्क प्राप्त गरी उत्कृष्टता हासिल गरेको ।
- – यस अघि आव २०७९/८० मा पनि यो अस्पतालले कोशी प्रदेशकै उत्कृष्ट अस्पतालको सम्मान प्राप्त गरेको थियो ।

४. एकल साहसिक यात्रा (सोलो एड्भेन्चर ट्राभल) गन्तव्यको सूची २०२५ मा नेपाल कति औँ स्थानमा परेको छ ?
➤ सातौँ
- – बेलायतस्थित साहसिक पर्यटन कम्पनी ‘मच बेटर एड्भेन्चर्स’ ले सार्वजनिक गरेको सूचीमा नेपाल सातौँ स्थानमा परेको ।
- – नेपाललाई अद्वितीय भूदृश्य, समृद्ध संस्कृति, बजेटमैत्री सेवा र विविध साहसिक गतिविधिका लागि उच्च मूल्याङ्कन गरिएको ।
- – एभरेष्ट बेसक्याम्प ट्रेक, अन्नपूर्ण सर्किट, चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा जङ्गल सफारी जस्ता गतिविधिले नेपाललाई आत्मिक शान्ति खोज्ने र साहसिकतामा रमाउने एकल पर्यटकहरूको प्रमुख रोजाइमा रहेको उल्लेख ।
एडभेन्चर्सका प्रमुख १० गन्तव्य:
१. इटाली
२. जापान
३. नर्वे
४. स्पेन
५. अल्बानिया
६. पोर्चुगल
७. नेपाल
८. मोन्टेनेग्रो
९. जोर्डन
१०. ग्रिस
- – नेपाल पर्यटन बोर्डले प्रवर्धन गर्दै आएको उत्तरदायी पर्यटन, सहज पहुँच, स्थानीय गाइड प्रयोग र समुदाय–आधारित पर्यटन प्रवर्धनको नीतिले नेपाललाई एकल यात्रुहरूका लागि थप सुरक्षित, भरपर्दो र रमणीय गन्तव्य बनाएको ।

५. विश्वकै गरिब राष्ट्रपतिको उपनामबाट परिचित उरुग्वेका पूर्वराष्ट्रपति जोसे अल्बर्टो ‘पेपे’ मुजिका कोर्डानोको निधन कहिले भएको हो ?
➤ सन् २०२५ मे १३ (८९ वर्षको उमेरमा)
६. साइटिसको पूरा रूप के हो ?
➤ कन्भेन्सन अन इन्टरनेसनल ट्रेड इन इन्डेन्जर्ड स्पेसिज अफ वल्र्ड फौना एन्ड फ्लोरा
- – दुलर्भ एवं सङ्कटग्रस्त वन्यजन्तु तथा वनस्पतिको संरक्षण गर्ने उद्देश्यले यो महासन्धि सन् १९७५ जुलाई १ देखि लागु भएको ।
- – नेपालले सन् १९७५ मा नै यस सन्धिमा हस्ताक्षर गरेको ।
७. प्रसिद्ध धार्मिक तथा पर्यटकीय स्थल सुन्द्रावती सेतीदेवी कुण्ड कहाँ रहेको छ ?
➤ दोलखा
- – सुन्द्रावती सेतीदेवी मन्दिर आसपास रहेको पहराको एउटै ढुङ्गामा सात वटा अद्भुत र आकर्षक कुण्ड रहेका ।
- – सुन्द्रावती सेतीदेवी कुण्डमा एकादशी, रामनवमी, फागु पूर्णिमा जस्ता पर्वमा ठुलो मेला लाग्ने गरेको ।
८. राष्ट्रिय पर्यटन नीति, २०८२ कहिले स्वीकृत गरिएको हो ?
➤ वि.संं. २०८२ असार १३
९. युवा तथा खेलकुद मन्त्रालयले राष्ट्रिय खेलकुद सम्मान–२०८२ बाट कस कसलाई सम्मानित गर्यो ?
खेलाडीतर्फ:
१. पारातेक्वान्दो:भरतसिंह महता,
२. तेक्वान्दो:प्रेमबहादुर लिम्बू, वीरबहादुर महरा,
३. कबड्डी:अनुजा कुलुङ राई, मानमती बिष्ट,
४. महिला फुटबलर:दीपा शाही,
प्रशिक्षकतर्फ:
१. तेक्वान्दो:कविराज नेगी,
२. बक्सिङ निर्णायक:धनकुमार मैनाली,
३. चिकित्सक तर्फ:राजु डङ्गोल महर्जन,
- – उपर्युक्त पुरस्कारहरूको राशि जनही एक लाख रुपियाँ रहेको,
- – खेलकुद पत्रकार श्रीलोचन राजोपाध्यायलाई खेलकुद पत्रकारिता सम्मानसहित ५० हजार रुपियाँ प्रदान गरिएको,
- – खेलकुद पत्रकार प्रोत्साहन पुरस्कार अन्तर्गत विभिन्न प्रदेशबाट थप ९ पत्रकारलाई जनही २५ हजार रुपियाँसहित सम्मान गरिएको ।

१०. राष्ट्रिय खेलकुद नीति – २०८२ कहिले स्वीकृत गरिएको हो ?
➤ वि.सं. २०८२ असार ९
११. संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय विकासका लागि वित्तसम्बन्धी चौथो अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन कहिले र कहाँ सम्पन्न भएको हो ?
➤ सन् २०२५ जुन ३०–जुलाई ३, सेभिया (स्पेन)
- – सम्मेलनमा नेपाललगायत संयुक्त राष्ट्रसङ्घका अधिकांश सदस्य राष्ट्रका राष्ट्र प्रमुख तथा सरकार प्रमुखहरूको सहभागिता रहेको ।
- – सम्मेलनको पूर्ण सत्रमा अतिकम विकसित मुलुक समूहको अध्यक्षका हैसियतमा जुन ३० का दिन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीद्वारा सम्बोधन गरिएको ।
- – पछिल्लो दशकमा अल्पविकसित राष्ट्रको ऋण तीन गुणा बढेको उल्लेख गर्दै प्रधानमन्त्री ओलीले असमान व्यापारको वृद्धि र कमजोर लगानीका कारण विश्वव्यापी गरिबीको दर उस्तै रहेको बताउनुभएको ।
- – विकसित देशमा प्रविधि र नवप्रवर्तन द्रुत गतिमा अगाडि बढिरहे पनि अल्पविकसित राष्ट्रले प्राविधिक र डिजिटल विभेदको सामना गरिरहेको पनि उहाँले बताउनुभएको ।
- – प्रधानमन्त्री ओलीले सम्मेलनको पूर्वसन्ध्यामा सिभिल सोसाइटी फोरमद्वारा आयोजित अर्को समारोहको पूर्ण सत्रमा प्रमुख अतिथिको हैसियतमा सम्बोधन गर्नुभएको थियो ।

१२. धेरै गजुर भएको मन्दिर पाटनको कृष्ण मन्दिर हो भने गजुर नै नभएको मन्दिर कुन हो ?
➤ अशोक विनायक
१३. आन्तरिक राजस्व विभागले केन्द्रीय विजक प्रणालीको सुरुवात कहिलेदेखि गरेको हो ?
➤ वि.सं. २०७४ मङ्सिर १
१४. नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा प्रतिष्ठान ९ल्ब्क्त्० को स्थापना कहिले भएको हो ?
➤ वि.सं. २०३९ मङ्सिर २०
१५. नेपाल र भारतबिच भएको सन् १९५० को सन्धिमा नेपालको तर्फबाट कसले हस्ताक्षर गरेका थिए ?
➤ मोहनशमशेर (भारतको तर्फबाट : चन्द्रेश्वर नारायण सिंह)
१६. हराएको वस्तु पाएबापत दिइने पुरस्कारलाई के भनिन्छ ?
➤ पलौनी
१७. नेपालको कुन हिमाललाई ‘म्याटरहर्न अफ हिमालयज’ उपनामले चिनिन्छ ?
➤ माछापुच्छे
१८. ‘रातो र चन्द्र सूर्य....’ नामक गीतका सर्जक को हुन् ?
➤ गोपालप्रसाद रिमाल
१९. अण्डा पार्ने स्तनधारी जीव कुन हो ?
➤ प्लेटिपस
२०. सरकारद्वारा कर्जा असुली न्यायाधीकरण गठन गर्ने निर्णय कहिले गरिएको हो ?
➤ वि.सं. २०८२ असार १३
- – सहकारी संस्थाको कर्जा असुलीसम्बन्धी मुद्दाको सुरु कारबाही र किनारा लगाउनका लागि सो न्यायाधीकरण गठन गरिएको ।
- – सर्वोच्च अदालतका उपसचिव कृतिबहादुर बस्नेत अध्यक्ष र वसन्तराज पुरी (धनकुटा) तथा गोविन्द शर्मा गैह्रे (तनहुँ) सदस्य रहेको न्यायाधीकरण गठन गर्ने निर्णय भएको ।

२१. सरकारले राष्ट्रिय चलचित्र दिवस कहिले मनाउने निर्णय गरेको छ ?
➤ असोज १५ (विसं २०८२ असार १३ गतेको मन्त्रीपरिषद्को निर्णय)
प्रस्तुतकर्ता : टङ्क केसी